Lek w Polsce nr 3/2013

Extractum spissum czyli wyciąg gęsty

Wojciech Łuszczyna

Wiosna nie chce do nas zawitać, mimo że kalendarzowo trwa od ponad tygodnia. Zimno i mroźno, cierpi więc także wegetacja roślin. A my przygotowaliśmy dla Państwa materiały właśnie typowo „wiosenne”.
Artykuł Dziewanna - starosłowiańska bogini wiosny przedstawia roślinę o szerokim spektrum właściwości farmakologicznych - nie do końca chyba wykorzystywanych. Preparaty otrzymywane z kwiatów dziewanny stosowane są m.in. do leczenia stanów zapalnych górnych i dolnych dróg oddechowych, nieżytów przewodu pokarmowego, schorzeń układu moczowego, infekcji bakteryjnych i wirusowych oraz stanów zapalnych skóry i błon śluzowych.
Materiał Pelargonia - kariera niedocenianej rośliny ozdobnej ukazuje nam jeszcze mniej znany i rzadziej stosowany w Polsce surowiec leczniczy pochodzenia naturalnego, kojarzący się ogromnej większości Polaków z efektownym, ozdobnym ogrodnictwem. Surowcem farmakopealnym jest jednak nie kwiat, a korzeń pelargonii afrykańskiej, uprawianej na plantacjach w górzystych rejonach Afryki Południowej. W miejscowej medycynie naturalnej korzeń pelargonii („Umckaloabo”, czyli „ostry kaszel” w języku Zulu) zajmuje ważne miejsce, stanowiąc popularne remedium na wiele dolegliwości, m.in. przewodu pokarmowego oraz dróg oddechowych, wykazując również właściwości immunostymulujące, szczególnie w obrębie górnych dróg oddechowych.
Niestety, mimo ewidentnego postępu diagnostyki i farmakoterapii przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest jedną z podstawowych przyczyn śmiertelności na świecie. Artykuł Farmakoterapia POChP przedstawia wybrane zagadnienia kliniczne, jednak ostatnie zdanie podsumowania jest niezmienne od lat: Głównym filarem indywidualnej farmakoterapii POChP są wziewne leki bronchodilatacyjne oraz coraz częściej stosowane w ciężkich postaciach choroby leki przeciwzapalne. Pomimo to w ujęciu populacyjnym podstawą leczenia (profilaktyka pierwotna, wtórna i trzeciorzędowa) jest obecnie leczenie antynikotynowe.
Stwardnienie rozsiane to choroba demielinizacyjna o podłożu autoimmunizacyjnym, będąca jedną z pierwszych przyczyn niepełnosprawności ludzi młodych. Mimo rozwiniętych technik diagnostycznych i nowych terapii, wykorzystujących m.in. leki biologiczne i biopochodne – nadal niemożliwe jest jej wyleczenie, a jedynie wcześniejsza diagnostyka i skuteczniejsze leczenie opóźniające niektórych postaci choroby, co przedstawia w perspektywie czasu artykuł Stwardnienie rozsiane - długa historia znanej choroby
Prezentujemy dwa artykuły poświęcone żywności funkcjonalnej i suplementacji diety: to Fitosterole w profilaktyce i terapii oraz Wapń - nie tylko zdrowe kości i zęby. Choć sterole są strukturalnymi i funkcjonalnymi analogami cholesterolu, to spożywane przez człowieka fitosterole roślinne zmniejszają wchłanianie cholesterolu w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu obniżają we krwi stężenie cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL, stanowiąc istotny element w prewencji pierwotnej i wtórnej chorób układu sercowo-naczyniowego. Trudna do przecenienia jest rola wapnia w fizjologii człowieka, toteż artykuł stanowi jedynie wypunktowanie najważniejszych kwestii, nie roszcząc sobie pretensji do przedstawienia całości.
Tematem nieskończenie rozległym jest długowieczność, toteż i mój felieton ze stałego cyklu W oparach postępu noszący tytuł O długowieczności: Gwiezdny Pył i owadzia dieta usiłuje ogarnąć jedynie niezwykle wąski, wysoce specyficzny fragment tego nurtującego od zawsze ludzkość zagadnienia. Chociaż Martin Luther King mawiał, że ważna jest jakość, a nie długość życia. I jest to, moim zdaniem, twierdzenie jak najbardziej prawdziwe, a przy tym wiosennie optymistyczne.